Op de bijeenkomst van Culturele Kring Adriaen Poirters van 23 september 2025, gaf de heer Jan van Eijck, prominent heemkundige uit Alphen/Goirle, een boeiende lezing met als titel ‘150 jaar Bels lijntje, over toppen en dalen’. Van Eijck deelde zijn uitgebreide kennis en talrijke foto’s uit zijn persoonlijke collectie om de geschiedenis van deze bijzondere spoorlijn tot leven te brengen.
De heer Van Eijck begon met een korte inleiding over zijn eerdere ervaringen en achtergrond als arts bij de GGD en zijn betrokkenheid bij de geschiedenis van de spoorwegen. Vervolgens leidde hij ons door de ontstaansgeschiedenis van het Bels lijntje, dat oorspronkelijk deel uitmaakte van de Grand Centraal België. Hij begon met de geografische route, startend in Tilburg en eindigend in Turnhout, en besprak hoe dit spoor bijdroeg aan de economische en culturele ontwikkeling van de Brabantse dorpen.
Een van de belangrijkste onderwerpen die tijdens de lezing aan bod kwamen, waren de uitdagingen bij de aanleg en exploitatie van het spoor. Hij vertelde over de vele kavels die aangekocht moesten worden en de juridische en financiële obstakels die hierbij golden.
Van Eijck schilderde een levendig beeld van het leven rond het Bels lijntje, inclusief verhalen over stationschefs, wachtposten en de sociale impact op de dorpen langs de lijn. Hij sprak over hoe het spoor het leven van de plaatselijke bevolking veranderde door vanuit een afgelegen streek de wereld toegankelijker te maken. Het publiek werd getrakteerd op een visueel feest, bestaande uit historische foto’s van de stations en de werknemers die de spoorlijn draaiende hielden.
De heer Van Eijck verhaalde ook over de teloorgang van het Bels lijntje. Hij noemde de redenen waarom de lijn uiteindelijk failliet ging en hoe deze in onbruik raakte, inclusief de competitie van nieuwe transporttechnologieën en de economische veranderingen in de regio.
In het tweede gedeelte van de lezing werd er stilgestaan bij de erfenis van het Bels lijntje en wat dit tegenwoordig betekent voor historische en culturele initiatieven. De invloed van de twee wereldoorlogen op de lijn werd ook nauwkeurig beschreven, evenals de teloorgang ervan door de slechte staat van onderhoud en de concurrentie met wegtransport. Van Eijck gaf voorbeelden van overblijfselen zoals de wachthuisjes en hoe deze nu een andere bestemming hebben gekregen.
Toch eindigde Van Eijck optimistisch door zijn publiek eraan te herinneren dat het Bels lijntje vandaag de dag als fietspad een nieuwe bestemming heeft gevonden, waarmee het zijn historische en culturele waarde behoudt.
De lezing van Jan van Eijck was een meeslepende terugblik op een belangrijk stuk geschiedenis dat sterk bijdroeg aan de ontwikkeling van de regio en liet zien hoe innovatie en techniek destijds de gemeenschappen met elkaar verbond en de lokaliteit op de wereldkaart zette.
De avond werd afgesloten met een bedankje van het bestuur, waarin Van Eijck een boek ontving over de natuur en geschiedenis van het gebied Voorste Stroom, passend bij het thema van natuur en cultuur.
Het publiek ging naar huis met een verrijkt begrip van hoe het Bels lijntje een stempel heeft gedrukt op de regionale geschiedenis van Brabant. De presentatie was een inspirerende en educatieve ervaring voor alle aanwezigen.