Op 20 februari hield Floris Alkemade een lezing met als titel ‘De toekomst van het verleden’.
De grote vragen van onze tijd sluiten op een vreemde manier naadloos aan op de logica van eeuwenoude landschappen. Wat kunnen we van die landschappen leren als we ons op de toekomst willen voorbereiden?

Floris Alkemade is een architect en stedenbouwkundig ontwerper, studeerde in 1989 met eervolle vermelding af in de Bouwkunde aan de Technische Universiteit Delft. Aansluitend werkte hij gedurende achttien jaar met Rem Koolhaas en was een van de zes partners van het befaamde Office for Metropolitan Architecture, een ontwerpbureau met ongeveer 350 mensen in dienst.
In 2008 richtte hij zijn eigen ontwerpbureau FAA op en later ook BAU+ opererend vanuit Sint-Oedenrode, Brussel en Parijs. Van 2015 tot 2021 vervulde hij de functie van Rijksbouwmeester.

Alkemade combineert zijn werk als architect en stedenbouwkundig ontwerper met het geven van onderwijs, lezingen en hij maakt deel uit van diverse vakjury’s. Hij was negen jaar gastprofessor aan de universiteit in Gent en van 2014 tot 2018 lector aan de Academie van Bouwkunst in Amsterdam. In 2018 werd hij gekozen als Nederlands Architect Van Het Jaar. Hij heeft diverse publicaties op zijn naam. Zijn essay De Toekomst van Nederland is inmiddels aan de zesde druk toe. Met de academie van Bouwkunst in Amsterdam publiceerde hij het boek Rewriting Architecture, een studie over het creatieve proces dat gepaard gaat aan het ontwerp van hergebruik. In juli 2021 was hij gast bij Zomergasten van de VPRO.

De architectuur en stedenbouw van Alkemade is stevig verankerd in de landschappelijke en stedelijke structuur. Hij werkt daarbij zowel op nationaal als internationaal niveau aan complexe projecten. Hij valt daarbij op door aandacht voor infrastructuur en logistiek, zoals blijkt uit de gebiedsontwikkeling en inpassing van het TGV station in het centrum van het Franse Lille.
Ook thema’s als herbestemming en stedelijke ontwikkeling zijn een belangrijk onderdeel van zijn werk. Zo heeft Alkemade gewerkt aan het nieuwe stadshart van Almere, de herontwikkeling van het wereldcultuur erfgoed van de Zeche Zollverein in het Duitse Essen, waar hij ook verantwoordelijk was voor het ontwerp van het Ruhrmuseum en de herontwikkeling van het zeshonderd meter lange entrepotgebouw Macdonald in Parijs. Als Rijksbouwmeester koppelde hij deze ontwerpachtergrond aan een sterke sociaal-maatschappelijke agenda. Naast de kracht van het markt- en het politieke denken ziet hij hier een grote verantwoordelijkheid voor de ontwerp- en verbeeldingskracht.

Zoals ook uit zijn essay De Toekomst van Nederland spreekt – met als ondertitel De kunst van richting te veranderen – bouwt hij vanuit de ontwerpende creatieve blik een hoopvol en samenhangend verhaal op over de vele noodzakelijke veranderingen die ons te wachten staan. Vanuit de verbeeldingskracht een verlangen naar de toekomst.

Op 23 januari 2024 heeft prof. Katja Tolstoj een bijzondere inleiding gehouden voor de Culturele Kring.

Prof. Tolstoj is in Rusland geboren en op 20-jarige leeftijd met haar jonge tweeling gevlucht naar Nederland. Ze is woonachtig in Kampen. Ze volgde een studie theologie en schreef een proefschrift over de werken van Karl Barth en Dostojevski. Daarna werd ze hoogleraar post-traumatische theologie aan de VU te Amsterdam. Ze is momenteel Theologe des Vaderlands.

In haar inleiding vertelde ze het verhaal van de gekruisigde jongen in Russische oorlogspropaganda. Hoe zijn theologie en ideologie van elkaar te onderscheiden?

Een korte passage uit haar inleiding:
Het eerste wat ik hoorde toen ik in 1993 begon met mijn studie aan de Protestantse Theologische Universiteit in Kampen, was dat de “Theologie na Auschwitz” (Theologie nach Auschwitz) had bijgedragen aan de mentaliteitsverandering in naoorlogs Duitsland. Omdat ik uit de Sovjet-Unie kwam, begon ik meteen te hopen dat een soortgelijke theologische reflectie op het Sovjetverleden snel op gang zou komen. Omdat zo’n reflectie twintig jaar lang uitbleef, besefte ik dat ik zelf een project moest starten dat zou kunnen bijdragen aan een systematische maatschappelijke heroriëntatie in de post-Sovjetlanden. Het ontwikkelen van een Theologie na de Goelag werd mijn taak en roeping. In 2016 startte ik het project “Theology after Gulag”. Inmiddels draagt het de naam: “Theology after Gulag, Bucha, and beyond”.

Traumatisch verleden
Het hoofdidee van het project “Theology after Gulag, Bucha, and beyond” is dat theologie van groot belang kan zijn voor het overwinnen van gevolgen van geweld en trauma. Daarnaast sluit het project aan bij andere ‘post-theologieën’, zoals post-Apartheid theologie, en bij andere velden, zoals traumastudies en theorievorming over transitional justice.

Dinsdag 21 december 2023 heeft Nobelprijswinnaar prof. Ben Feringa de Adriaen Poirters Lezing gehouden. De zaal was volledig uitverkocht.

Ben Feringa is een begenadigd spreker. Als wetenschapper behoort hij op zijn vakgebied tot de wereldtop. Als spreker verstaat hij de kunst om complexe materie op een toegankelijke wijze te presenteren voor een breed publiek. Bovendien is hij een gepassioneerd wetenschapper die weet hoe hij scholieren en studenten enthousiast kan maken voor de wetenschap. Hij heeft voor dat doel zelfs een speciaal fonds voor in het leven geroepen: het Ben Feringa Fonds. Het is gericht op het stimuleren van belangstelling van scholieren voor de wetenschap en het bevorderen van wetenschappelijk onderzoek.

Prof. dr. Ben Feringa won in 2016 de Nobelprijs voor de scheikunde. Hij won die prijs voor het maken van moleculaire motors die bestaan uit één molecuul en amper een miljoenste millimeter groot zijn. Feringa werkt met organische moleculen, opgebouwd uit een skelet van vooral koolstof. Dit atoom geeft moleculen veel flexibiliteit. De moleculaire machines kunnen volgens Feringa nuttig werk gaan verrichten. Zijn eigen motortjes hebben al een piepklein glazen staafje aan het rollen gebracht. ‘Uiteindelijk zou je een slim materiaal kunnen krijgen, waarvan de motortjes de eigenschappen kunnen veranderen. Of robotjes die je injecteert en die in het lichaam zieke cellen opzoeken en daar een geneesmiddel afleveren.’

Na afloop van zijn lezing bood de Stichting Culturele Kring Adriaen Poirters hem een cheque van € 2.000 aan voor het Ben Feringa Fonds.

Dinsdag 24 oktober 2023 hield Stefaan de Rynck voor de Culturele Kring Oisterwijk een inleiding over de Brexit-deal. De Rynck is werkzaam bij de EU en was van 2016-2021 de eerste assistent van Barnier in de onderhandelingen met de Britten over de Brexit.

Over het verloop van de onderhandelingen heeft hij een boek geschreven met de titel Inside The Deal.

Het was een buitengewoon interessante inleiding die een unieke inkijk bood in het verloop van de onderhandelingen. Indrukwekkend was vooral de wijze waarop de EU onderhandelaars uiterst professioneel hebben gereageerd op de grote druk die de Britten op de onderhandelingen legden. Uitgebreid werd ingegaan op de rol van Theresa May en Boris Johnson. Wat vooral duidelijk bleek was dat de Britten geen idee hadden wat Brexit eigenlijk betekende. Ze zijn min of meer blind in een avontuur gestapt waarvan niemand de consequenties kon overzien. Belangrijk was tevens dat de 27 EU staten één gemeenschappelijk front vormden en zich niet door de Britten uit elkaar lieten spelen.